Apresentasaun Kodigu de Odontolojia Enfermajem,Standar Pratika e Standar Kompetensia Enfermeiros


Associacao dos Enfermeiros de Timor-Leste  re-apresenta Dokumentus Kodigu de Odontoljia, Standar Pratika e Standar Komptensia Enfermeiros ohin data 19 de Maiu 2016, Konsellu Diresaun Ministério da Saúde ne’ebe lidera husi Sua Excelencia Sra. MInistra da Saúde VI Governo Constitucional  Sai moment importante ba Enfermeiros tomak tamba pela primeira Ves aprova ona Dokument Kodigu de Odontoljia, Standar Pratika e Standar Komptensia Enfermeiros mesmu sei iha kondisaun ba hadiak termu teknikus legais sira nian.
Maibe nudar Associação urgulho tamba konsegue kontribui dezenvolve dokumentu sira ne’e, ho apoiu Ministerio da Saúde nian. Mesmu kondisoens sira ne’e presiza tebes apoiu ema espertu sira maibe enfermeiros Timor-oan sira iha korazem boot udan buka hahú rasik mesmu iha limitasaun oi-oin. Inisiativa ba dokumentus ida hahu iha tinan 2014 ho inisiativa husi Estrutura AETL periudu tinan 2010-2015 ne’ebe lideradu husi Sr.Presidente AETL Enf.Jose Amaral, Vice Presidente Enf Jose Magno, no Secretaris Jeral Enf Jose Dionisio Ximenes ne’ebe apoiu tomak hodi forma ekipa traballu ba dezenvolve dokumentu tolu refere.
Iha inisiu ema balun preukupa no prefere atu bele buka apoiu expert sira hodi dezenvolve maibe enfermeiros Timor-oan iha korazem hodi inisia, liu husi Ezekusaun Ordem ida ne’ebe mai husi Estrutura AETL ba nia membros sira. Prosesu preparasaun sira hahu husi Apresenta idea letras ba liafuan sira, liafuan sira dezenvolve ba paragrafu ida no ikus mai sai konseitu ida, no konseitu ida sai hanesan dokumentus ida hodi bele sai baze ida hodi hateke ba oin posisaun enfermeiros lolos nian iha teritoriu Nasional. Preparasaun dokumentus ne’e hahu husi estabelsimentu kalendarizasaun ka orariu ba ekipa traballu depois ekipa traballu hahu dezenvolve no halo apresentasaun iha grupo nia laran antes submete ba iha Kordenador Komisaun desenvolvimentu dokumentu 3 refereiha leten. Depois apresenta iha nivel grupo fo apresisaun e aprova, no  lori ba iha komisaun hodi hetan input no hadia. Depois de hadia lori hikas mai apresenta iha komisaun.
Depois de konsiderasaun husi idea sira ne’ebe mak tama husi membro komisaun resume hadia no finaliza.
Prosesu sira ne’ebe hakat hikas ba mak halo konsultasaun nivel rejiaun hanesan Baucau, Maliana, Dili no Maubesi. Representante ne’ebe mak fo apresesiasaun mai husi nivel Municipio rejiaun Baucau nian mak Baucau, Lautem Viqueque no Manatuto, ba Rejiaun Maliana nian mak mai husi Munisipio Bobonaro,Ermera, e Covalima. Rejiaun Maubesi nian mak mai husi Aileu, Ainaro e Manufahi. Ba rejiaun ikus mak Dili ne’ebe kompostu husi Dili,Likisa e Rejiaun Espesial oekusse.Maibe em prinsipiu desde inisiu to’o prosesu final Oequsse la konsegue partisipa tamba razaun komunikasaun.  Ikus liu prosesu sira hala’o mak konsultasaun Nasional ba draft ne’e no hetan aprovasaun konsultasaun ida ne’e.
Rekomenda mos katak dokumentu ida ne’e presizamente tenki submete ba aprovasaun liu husi kongresu nasional. Nune'e iha data 19 to’o 21 de Desembro 2015 konsegue realiza kongresu nasional AETL no alien de aprova estatuto AETL, hili estrutura foun nomos aprovasaun Dokumentus tolu(3) ne’e.
Antes ne’e kai ha tinan 2015 Estrutura AETL mos konsegue apresenta ona ba iha Ministério da Saúde maibe seidauk hatur hamutuk persepsaun sira nune'e rekomenda iha Diskusaun hadiak inklui dokumentu rua seluk.
Ohin loron 19 de Maiu 2015 konsegue re-apresenta hikas ba iha Konsellu diresaun Ministerio da Saude(MdS) depois de diskusaun konsidera no aprova ho kondisaun sei hadiak termu legais sira hatur hamutuk persepsaun termu legais sira.
Hein katak iha tempu badak ne’e hadiak no finaliza dokumentu ne’e husik ba iha asinatura ba publikasaun.
                Ba oin membros enfermeiros sira ne’ebe mak ezerse sira nia knár hodi partisipa no dokumentu hirak hodi aplika iha ezersisu profisional loronloron nian. Tantu iha nivel ospitais e nivel enfermajem komunitario.
Desafius ida ba oin mak oinsa ita ida-idak atu bele hatene Kodigu lolos enfermajem nian mak oinsa? Standar lolos enfermajem nian oinsa? Standar Kompetensia enfermeiros nian lolos ne’e oinsa?  Ita presiza apoiu rekursus atu nune'e’e bele sosializa ba iha enfermeiros tomak iha nivel Nasional ba to’o iha enfermeiros sira ne’ebe haknar an iha fatuk kuak e dolok sira ne’ebe mak ate ohin loron laiha profisaun seluk iha ne’ebe mai ita bo’ot sira ezerse hela knár.
                Bainhira dokumentus sira ne’e aplika ona la’os deit atu hela ba ne’e, maibe presiza servisu makas atu bele hametin instrument sira konaba ninian lalaok operasionais sira, inklui mos oinsa mak enfermeiro ida bele iha avaliasaun desempeñu hodi bele responde ba iha kualidade servisu enfermajem nian.
Espera!!!!!!!

Santana Martins,LDC
Secretaris Geral Associação dos Enfermeiros de Timor-Leste (AETL)

Comentários

Mensagens populares deste blogue

ESTATUTO AETL 2010-2015

DEKLARASAUN DILI 16-08-2016

Diskursu Presidente AETL iha komemorasaun Loron AETL nian 16 de Agosto 2016